&
loading
ATLA
Her Müslümanın Ortak Davası Kudüs
Yusuf Ziyaeddin El-Hâlidi

Yusuf Ziyaeddin El-Hâlidi

Doğum Tarihi: 1842
Ölüm Tarihi: 1906
Meslek/Ünvan: Eski Belediye Başkanı, Yazar

Hakkında

1842’de doğmuştur. Mescid-i Aksa’da ve Malta’da Protestan okulunda ders görmüştür. İstanbul’da 1 sene tıp öğrenimi alan Yusuf Ziyaeddin, daha sonra alan değiştirerek mühendisliğe yönelmiş ve Amerika’da bulunan Robert Koleje gitmiştir. Bir sene sonra ise babasının vefatı sebebiyle Kudüs’e dönmek zorunda kalmıştır. 1867’de bir okul kurmuş ve bu tarihten itibaren 6 sene Kudüs belediye başkanlığı yapmıştır. 1874 yılında Osmanlı Sultanı’nın ofisinde mütercim olarak çalışmıştır. Osmanlı Devleti’nde birçok farklı idari ve siyasi görev üstlenmiştir, bu görevlerden biri de Karadeniz’deki Rus liman şehri Poti’de Osmanlı konsolos vekilliğidir. 1875’te Viyana’daki Doğu Dilleri Okulunda Arap dili alanında öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Bundan bir sene sonra Kudüs’e dönmüş ve tekrar Kudüs belediye başkanı olmuştur. Kudüs’te Müslüman olmayan azınlıkların sorunlarına önem gösterir ve şehirde yaşayan Yahudiler hakkında yazılar yazar. Merkezi Londra’da bulunan The Jewish Chronicle adlı gazetede çeşitli makaleler yayımlar. 1877 yılında Osmanlı Parlamentosuna Kudüs temsilcisi olarak seçilmiştir ve kendisi parlamentoda Filistin’i temsil eden tek kişidir. Muhalefetin oldukça çalışkan ve hareketli bir üyesi olarak dikkat çeker. II. Abdülhamid’in siyasetini eleştirdikleri için Sultan tarafından 1878 Şubat’ında sürgüne gönderilen 10 parlamento üyesinden biri olmuştur. 1879’da Viyana Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. 1881’de Filistin’e döner ve Yafa şehrinin valisi olarak atanır. Daha sonra sırasıyla Beyrut’ta bulunan Merc’ul Uyun şehrine ve Kürt şehri olan Mutki’ye vali olarak atanmıştır. Mutki’deki son görevinde Kürtçe öğrenerek ilk Kürtçe-Arapça sözlüğü telif etmiştir. (Bu eser 1893 yılında İstanbul’da basılmıştır). Fransa’da bulunan hahamların başı olan Zaduk Han’a 1899 yılında bir mektup göndermiştir. Mektubunda Filistin’in ele geçirilemeyeceğini vurgulamış ve Yahudilerin, Filistin’de kolonyal şekilde yerleşme ve yurt hedefi güden projelerinden vazgeçmesini istemiştir. (“Seni Allah’ın adıyla, Filistin’i ehliyle baş başa selamet içerisinde bırakmaya çağırıyorum” ifadelerini kullanmıştır). Kudüs belediye başkanlığı görevi süresince birçok caddeyi ve kanalizasyon hattını inşa ve ıslah etmiş, Yafa’ya kadaryol döşemiştir. Kendisi, Osmanlı Padişahı’nın henüz hayattayken “paşa” unvanı verdiği 4 Filistinliden biridir. (Diğer 3 kişi ise şunlardır: Musa Kazım El-Huseyni, Abdusselam El-Huseyni, Arif Bekr Ahmed Süleyman Ed-Dücani). Yusuf Ziyaüddin Paşa 1906 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.