Kudüs, her taşı her toprağı vakfedilmiş bir şehirdir. Bu özelliği ile belki de dünyada biriciktir. Kudüs’ün İslam şehri olmasıyla birlikte şehrin gelişimi ve işleyişi tümüyle vakıflar aracılığıyla yürütülmüştür. Vakıf ağı Kudüs’ün hem çehresini hem de iktisadî ve kültürel çehresini bütünüyle şekillendirmiştir.
Kapıcıbaşı Sufî Osman Ağa tarafından 1615 yılında kurulan Özbek Zaviyesi veya diğer bir adıyla Buhari Zaviyesi, Kudüs’teki sayısız vakıf eserinden biridir. Zaviye, Türkistan’dan gelen hacıların barınma ihtiyaçlarını karşıladığı gibi yoksullara aş ve barınma imkânı da sağlamaktaydı. Günümüzde işlevini eskisi gibi sürdüremese de hâlâ ayakta kalan yapının 1842 yılında bir tamirat geçirdiği ve ayrıca tekkede kalan dervişân için erzâk bedeli tahsis edildiği aşağıdaki vesikadan anlaşılmaktadır.
Taşı toprağı vakfedilmiş Kudüs’ten yağmalanmış Kudüs’e… Ne söylense kifâyetsiz:
Acāyib yir imiş Ḳuds-i mübārek
Yaratmış anı ṣunʿından Tebārek
…Harem-i Şerîf civarında binâ ve vakf eylediği Özbekiyye Zaviyesi’nin tamiri ve fukara ve dervişânına münâsib miktar ta‘âmiye tahsisi istid‘âsına dâir zaviye-i mezkûrenin tamiri … olan ifadesi vechle mahalline emirnâme-i sâmîleri bi’t-testîr ta‘âmiye hususunun icrâ-yı iktizâsı zımnında takrir-i mezkûr fermân-ı sâmîleriyle taraf-ı çâkeriye havale buyrulmuş…
