&
loading
ATLA
İşgal Altındaki Filistin Toprakları

Yabancı devletler, misyoner kurumları aracılığıyla Osmanlı ülkesinde kendi mezheplerini yaymak için çeşitli hamleler yapmaktaydı. Hıristiyanların uhrevî ve dünyevî reislikleri sayılan Patrikhaneler de bu siyasi manevra sahasının içerisindeydi ve bilhassa patrik seçimi bir mücadele aracına dönüşürdü. 

1891 yılında şaibeli bir yolla Antakya Patriği seçilen Spiridon, yüzyıllardır Ortodoks Rumlara ait olan Antakya Patriklik okullarını 1895 yılında Filistin Rus Ortodoks Cemiyeti’ne devretmişti. Böylece Rusya’nın Filistin’deki nüfuzu giderek artmaya başlamış ve cemiyet yönetimine geçen okullarda Arapça ders sayısı azaltılarak yerine Fransızca ve Rusça dersler verilmeye başlanmıştı. Rusya’nın Suriye okullarındaki etkinliğini fark ederek konuyla ilgili sayısız yazılar yazan Suriye Maarif Müdürü Hamid Efendi, Rusya’nın hem patriklik seçimlerine Ortodoks Araplar lehine müdahale ettiğini hem de bu okulların faaliyetlerine karşı dikkatli olunması gerektiğini söylemişti. Hamid Efendi’nin müracaatı üzerine yapılan inceleme müdür beyin haklılığını gözler önüne sermişti.

…mekteb-i mezkûrda mukaddemleri tedrîsât kâmilen lisân-ı Arabî üzere olduğu halde bu kere cemiyet-i mezkûre tarafından gönderilen proğram ve ta‘limat mucebince tedrîsârın Rusça olarak icrâsı ve lisân-ı Arabî müddet-i tedrîsiyesinin haftada beş saate tenzili ve Fransızca lisanının ta‘limi kararlaştırılmış ve talebâtın usul ve adâb-ı milliyelerince dahi ta‘dilât-ı külliye icrâsına başlanmıştır…

Kaynaklar
1. BOA, MF.MKT, nr: 339/54.
2. Melikşah Arslan, “Suriye ve Filistin’de Rus Mevcudiyeti ve Osmanlı Siyaseti 1847-1914”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 2019.